Tüketici Hakları

Maliye Bakanlığı’nın açıklamasına göre internetle yapılan ve ticari amaçlı olmayan mal – hizmet alımından KDV alınmayacak. E-Ticaret veya Sanal Ticaret adlarıyla yapılan ve tüketicilere zaman – kolaylık kazandırmanın yanında geniş mukayese olanağı tanıyan internetle yapılan ticaretin teşviki açısından önemli bir adım. Ancak bu yıl (2008) TÜDER’ e iletilen şikayetler arasında çok yoğun bir yer tutan e-ticaretin teşvikinin yanı sıra, bu ticaretin çok güvenilir olmasının sağlanmasının, tüketiciyi koruma açısından da büyük önem taşıyacağı unutulmamalıdır.

 

Yaşanan sorunlar arasında, E-Ticaret yapan bazı şirketlerin; kargo şirketleriyle anlaşma yaparak, tüketicilerin o kargo yoluyla alışveriş yapmalarını sağladığı ve bozuk-kırık çıkabilen ürünler için de kargoların  adres gösterildiği, kargoların bu sorunu üstlenmediği ve şikayetlere  ilgisiz kalındığı, sorunun çözümsüzlüğe terk edildiği görülmektedir. Bunun yanı sıra ayıplı çıkan ve geri  iletilen ürünlerin ücretlerinin ya hiç ödenmediği veya 6 ay gibi bir süreye yayılabildiği, ambalaj içinin boş çıktığı, istenen üründen daha farklı ürünler çıktığı  gibi çok rahatsız eden sorunlar da yaşanmaktadır. Bu bağlamda, e-ticaretin teşvik edilirken gerekli denetim ve yaptırımların da yapılması zorunluluğu vardır.

E- ticaret yapanların tüketici nezdinde ”Güvenilir” olmaları  süreklilikleri açısından büyük önem taşımaktadır.

Aynı zamanda internette e-ticaret sayfalarından alışveriş yapanların yakınmalarının ne denli  fazla olduğu göz önüne alınırsa, teşvikten önce satıcı ve alıcıların yasal yükümlülüklerini ve yasal haklarını iyi bilip ona göre davranmalarında büyük yarar vardır.

E- TİCARETTE ALIŞVERİŞ YAPAN TÜKETİCİLERİN HAKLARI:  E- ticaret yapacak , e-ticaretle mal ve hizmet satın alacak tüketicilerin bilmesi gereken önemli hakları vardır ve bu haklarını bilerek satış yapıldığı takdirde sorunlar en aza indirgenebilecektir.

Tüketicinin Korunması Yasasında ”Mesafeli Satışlar” başlığı altında yapılan düzenlemeye göre e-ticaret yapan internet sayfalarında, mesafeli satış sözleşmesinin akdinden önce ayrıntılı olarak tüketiciye ön bilgilerin verilmesi zorunludur. Bu ön bilgilerde;

 

* Satıcı isim, unvan, açık adres, telefon ve diğer erişim bilgileri,

* Sözleşme konusu mal veya hizmetin temel özellikleri,

* Vergiler dahil satış fiyatı,

* Ödeme de dahil tüm vaatlerin geçerlilik süresi,

* Ödemelerin nasıl yapılacağı,

* Teslimatın kimler tarafından yapılacağı

* Cayma hakkının nasıl kullanılacağı, bilgilerinin bulunması zorunludur.

 

Tüketici bu bilgileri edindiğini yazılı olarak teyit ettikten sonra  sözleşme yapılmalıdır. Elektronik ortamda  yapılan  sözleşmelerde  teyit işlemi, yine elektronik ortamda yapılır.Teyit aldıktan sonra yapılan sözleşmenin bir kopyası YAZILI olarak tüketiciye verilir. Sözleşmede şu bilgiler bulunur:

Sözleşme konusu malın veya hizmetin cinsi, türü, miktarı, markası TL olarak satış fiyatı, faiz  ve  faiz miktarı, faizin hesaplandığı yıllık oran, SÖZLEŞMEDE BELİRTİLEN FAİZ ORANININ YÜZDE OTUZ FAZLASINI GEÇMEYEN GECİKME FAİZİ, temerrüt durumunda yasal sonuçlar gibi yükümlülükler.

 

Mesafeli  satışlarda  satıcı ve sağlayıcı, tüketicinin siparişi kendisine ulaştığı andan itibaren 30 gün içerisinde edimini yerine getirir. Bu süre, tüketiciye daha önceden yazılı olarak bildirilmek koşuluyla en fazla 10 gün uzatılabilir ibaresi bulunmalıdır. Tıpkı kapıdan satışlarda olduğu gibi tüketicinin cayma hakkı vardır. Düzenlemeye göre, ”tüketici mal satışına ilişkin mesafeli sözleşmelerde, malı teslim aldığı tarihten itibaren 7 gün içinde hiçbir hukuki ve cezai  sorumluluk  üstlenmeksizin, ve hiçbir gerekçe göstermeksizin, malı reddederek sözleşmeden cayma hakkına sahiptir. Cayma hakkının kullanımından kaynaklanan masraflar satıcı veya sağlayıcıya aittir”. Satıcı veya sağlayıcı, cayma bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren 10 gün içinde almış olduğu bedeli, kıymetli evrakı tüketiciye iade etmek ve 20 gün içinde de malı geri almak zorundadır. Bu nedenle tüketici iadeli- taahhütlü mektupla cayma hakkını bildirmeli, ancak ürünü geri almayı satıcı veya sağlayıcıya bırakmalıdır. Satıcı ve sağlayıcı, gayri maddi malların ve hizmetlerin tüketiciye ayıpsız olarak tesliminden sorumludur.

Malın teslimi sözleşmeye taraf olan tüketici dışında bir kişiye yapılsa dahi tüketici cayma hakkını kullanabilir. Bu durumda satıcı malı üçüncü kişiden teslim alır.